Wody podziemne na terenie gminy Raków występują w utworach czwartorzędowych i trzeciorzędowego. Czwartorzędowy poziom występuje na znacznych obszarach gminy. Wodonoścem są piaski, żwiry i pospółki. Wody te mają mniejsze znaczenie użytkowe ze względu na znaczną możliwość zanieczyszczenia. Podstawowym źródłem zaopatrzenia w wodę w gminie są wody występujące w wapieniach trzeciorzędowych (w południowej części gminy). Północny fragment gminy pozbawiony jest wód podziemnych o znaczeniu użytkowym. Zaopatrzenie ludności w wodę odbywa się poprzez wodociągi grupowe bazujące na ujęciach wody zlokalizowanych w miejscowościach Raków Pągowiec i Ociesęki.
Wody podziemne na terenie gminy są podstawowym źródłem zaopatrzenia w wodę pitną gminnych systemów zaopatrzenia w wodę. Na terenie gminy funkcjonują dwa systemy wodociągowe.
Wodociąg grupowy „Ociesęki” korzysta z ujęcia „Grodno” położonego w Ociesękach. Ujęcie składa się z dwóch studni wierconych o wydajnościach eksploatacyjnych 36 m3/h i 19 m3/h. Dla tego ujęcia wojewoda kielecki decyzją OS.I. – 6210/233/94 z dnia 16.01.1995 roku ustanowił strefy ochrony sanitarnej. Bezpośrednie strefy ochrony sanitarnej dla poszczególnych studni obejmują:
- dla studni nr 1 obszar wokół studni w kształcie kwadratu o boku 20,0 m;
- dla studni nr 2 obszar wokół studni w kształcie prostokąta o wymiarach 18,5 x 18,0 m.
Wewnętrzne tereny ochrony pośredniej to:
- dla studni nr 1 obszar o promieniu 33 m wokół studni;
- dla studni nr 2 obszar o promieniu 25 m wokół studni.
Bezpośrednie strefy ochrony są ogrodzone a na ich terenie wyklucza się jakiekolwiek użytkowanie terenu na cele inne niż ściśle związane z pracą ujęcia.
Na całym obszarze strefy ochrony pośredniej (tak w terenie wewnętrznym jak i zewnętrznym) obowiązują następujące zakazy:
- lokalizacji nowych ujęć;
- wprowadzania ścieków do wód powierzchniowych i do ziemi;
- rolniczego wykorzystywania ścieków (w tym gnojowicy);
- stosowania nawozów sztucznych i chemicznych środków ochrony roślin;
- lokalizowania wysypisk i wylewisk komunalnych i przemysłowych;
- lokalizowania cmentarzy i grzebania zwierząt;
- wznoszenia urządzeń i wykonywania robót lub czynności, które mogą zmniejszyć przydatność wody lub wydajność ujęcia.
- urządzania parkingów i obozowisk;
- lokalizowania zakładów przemysłowych i ferm chowu zwierząt;
- zakładania pastwisk;
- zakładania gospodarstw ogrodniczych i sadowniczych;
- lokalizowania magazynów produktów ropopochodnych i innych substancji chemicznych oraz rurociągów do ich transportu.
Wodociąg grupowy „Raków” korzysta z ujęcia „Pągowiec” zlokalizowanego w Pągowcu. Ujecie składa się z dwóch studni wierconych. Udokumentowane zasoby eksploatacyjne studni nr 1 wynoszą 93 m³/h a zasoby studni nr 2 wynoszą 70 m³/h. Ujęcie posiada strefę ochrony bezpośredniej ustanowioną decyzją wojewody kieleckiego ROS.IX – 6210/222/98 z dnia 16.11.1998 roku. W strefie tej obowiązują następujące zakazy:
- budownictwa nie związanego ściśle z pracą wodociągu;
- zajmowania terenu na inne cele poza ujmowaniem wody i pracą urządzeń z tym związanych;
- przebywania osób nie zatrudnionych przy urządzeniach służących do poboru wody;
- wprowadzania i pobytu zwierząt;
- wjazdu pojazdów za wyjątkiem niezbędnych przy usuwaniu awarii i wykonywaniu remontów.
Główne zagrożenie dla jakości wód podziemnych na terenie gminy wynika z dysproporcji pomiędzy długością sieci wodociągowej i kanalizacyjnej. W latach 2004 – 2007 na terenie gminy oddano do użytku 27,96 km sieci wodociągowej. Z wodociągu korzystają miejscowości Chańcza, Szumsko, Rembów (szkoła). Wodociąg bazuje na ujęciu wodnym w Pągowcu. Koszt inwestycji wyniósł około 2 000 tys. zł. Jednocześnie w tym samym czasie wykonano 20,24 km sieci kanalizacji sanitarnej. Prace związane z poprawą gospodarki ściekami prowadzone były etapowo:
- etap 1 - budowa oczyszczalni ścieków i kanalizacji w Chańczy – 2004 rok;
- etap 2 - budowa kanalizacji w Życinach – 2005 rok;
- etap 3- budowa kanalizacji w Dębnie – 2006 rok.
Mimo znacznych nakładów stan gospodarki wodno-ściekowej jest w dalszym ciągu niezadawalający. Poprawa w tym zakresie jest szczególnie istotna na terenie gminy Raków, ponieważ na przeważającej części Gminy występują płytko zalegające wody czwartorzędowe, często zanieczyszczone, natomiast północny fragment gminy pozbawiony jest wód podziemnych o znaczeniu użytkowym.
Gmina Raków znajduje się poza zasięgiem Głównych Zbiorników Wód Podziemnych.